το παρακάτω κείμενο αποτελεί σχολιασμό – απάντηση στο κείμενο που μπορείτε να βρείτε εδω: http://www.itia.ntua.gr/~anthony/katal/katal.html με τίτλο «Πώς θα πούμε όχι στις καταλήψεις». Η απάντησή μου είναι βασισμένη στην εμπειρία μου ως μέλους της κατάληψης της ΑΣΟΕΕ εκείνη την περίοδο.
Ωραιο κειμενακι γενικα, με καλη δομη, και αρκετα ευπεπτο ωστε να μπορει να πεισει ευκολα το κοινο στο οποιο απευθυνεται, δηλ «αδαεις» πολιτικα φοιτητες που ηδη συμφωνουν μαζι του.
Ο τυπας που το συνενταξε εχει καλη γνωση της πολιτικης σκοπιας της καταληψης και επισης της χρησης επιχειρηματων, χωρις ομως να αποφυγει να χρησιμοποιει και γλωσσικα τεχνασματα οταν τα επιχειρηματα του δε στεκουν. Επίσης θέτοντάς τα όλα σε ένα πλαίσιο νομιμότητας, αποκρύπτει ουσιαστικά και σκόπιμα την πολιτική χροιά και ουσία της πράξης.
>>1. «Κατάληψη» και νόμοι
Καταρχας καποιες διευκρινησεις:
>>Όταν κάποιοι φοιτητές ισχυρίζονται ότι κάνουν κατάληψη, σπάνια εννοούν το ίδιο.
>>Συνήθως εννοούν ότι έχουν κλειδώσει το όποιο κτίριο με
>>λουκέτο ή απλά ότι δεν προσέρχονται στο μάθημα.
Πραγμα που δε συνεβη στην κατάληψη της ΑΣΟΕΕ με ελαχιστες εξαιρεσεις (2 η 3) που μπηκε λουκετο καποιο Σαββατο βραδυ, ημέρα και ώρα όπου ούτως ή άλλως η σχολή είναι κλειστή. Η κατάληψη ήταν ένας ζωντανός χώρος, με προβολές ταινιών και συναυλίες, με ανοιχτές συζητήσεις και εκδηλώσεις και με δράσεις για ενημέρωση και όχι μόνο. Ήταν επίσης η μόνη περίοδος που ένιωσα τη σχολή τόσο λιγότερο ξένη, αποστειρωμένη και απόμακρη. Το ίδιο και πολλοί άλλοι που συμμετείχαν.
>>Τα πανεπιστήμια (…) δεν ανήκουν στους φοιτητές· τα δημόσια πανεπιστήμια ανήκουν
>>σε όλους τους πολίτες, όπως ακριβώς και οι δρόμοι.
Αρα ΚΑΙ στους φοιτητες (αντιφατικος ο τυπας).
Παρεμπιπτοντως δεν απαγορευτηκε απο καταληψιες η εισοδος στο πανεπιστημιο σε ΚΑΝΕΝΑΝ πολιτη. Αρα δε μας λεει τιποτα η συγκεκριμενη φραση.
>>Η αποχή, εντούτοις, είναι νόμιμη. Οποιοσδήποτε φοιτητής έχει το δικαίωμα να μην
>>προσέλθει στο μάθημα, αναλαμβάνοντας την αντίστοιχη
>>ευθύνη (π.χ. αν η προσέλευση στο συγκεκριμένο μάθημα είναι υποχρεωτική, ο
>>φοιτητής δεν μπορεί να απαιτήσει να περάσει το μάθημα).
Η καταληψη ειναι μια ακραια μορφη πιεσης της κυβερνησης, η αποχη δεν εξυπηρετει κανενα τετοιο στοχο.
Κατα δευτερον:
>>Η κατάληψη είναι πράξη ακραία και βίαιη. Επίσης είναι, φυσικά, και παράνομη. Είναι
>>προφανές ότι οι αγρότες (όπως και όλοι οι άλλοι πολίτες)
>>δεν έχουν δικαίωμα να καταλάβουν ένα δρόμο, ακόμα κι αν το αποφασίσουν με
>>πλειοψηφία. Αντίστοιχα και οι φοιτητές σε καμιά περίπτωση δεν
>>είναι νόμιμο να καταλάβουν περιουσία που δεν τους ανήκει.
>>Αφού τα πανεπιστήμια δεν ανήκουν στους φοιτητές, το κλείδωμα ενός κτιρίου με
>>λουκέτο από φοιτητές είναι επίσης πράξη παράνομη.
>>Παρόλο που οι φοιτητές έχουν δικαίωμα να μην προσέρχονται στο μάθημα, δεν έχουν
>>την αρμοδιότητα να αποφασίζουν αν θα διδαχτεί το
>>μάθημα. Η αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με το νόμο, ανήκει στη Σύγκλητο
Ο τυπας παραθετει ενα μπαραζ επιχειρηματων, η μαλλον επαναλαμβανει με 3 διαφορετικους τροπους το ΙΔΙΟ επιχειρημα, το οτι δηλαδη η καταληψη ειναι μια πραξη παρανομη.
Συγνωμη για το ειρωνικο υφος εδω, αλλα: ΕΛΑ ΡΕ ΜΕΓΑΛΕ, ΑΛΗΘΕΙΑ, ΤΙ ΜΑΣ ΛΕΣ! ΚΑΛΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΙ ΣΕΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΜΑΘΟΥΜΕ ΟΤΙ ΚΑΝΑΜΕ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 3 ΜΗΝΕΣ ΕΚΕΙ ΜΕΣΑ!!!
Επιστροφη στα επιχειρηματα (γιατι και απο αυτα υπαρχουν): Σοβαρα, αν πας και πιασεις εναν οποιοδηποτε καταληψια και του πεις οτι αυτο που κανει ειναι παρανομο και γι’αυτο πρεπει να ληξει την καταληψη, τουλαχιστον μεσα του θα γελαει. Ο καταληψιας ΓΝΩΡΙΖΕΙ οτι η καταληψη ειναι παρανομη, και ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ του και ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ επιλεγει να προβει σε αυτην την παρανομη πραξη, γιατι απλα θεωρει οτι αυτα που εχει να διεκδικησει ειναι πιο σημαντικα απο το νομο που του απαγορευει να καταλαβει το κτιριο. Δεν τον ενδιαφερει η νομιμοτητα της πραξης του παρα μονο η αποτελεσματικοτητα. Όπως και τον αγρότη που κλείνει την εθνική. Δηλαδή ουσιαστικά ο φίλος μας εδώ μας λέει ότι εάν έχουμε να διεκδικήσουμε σημαντικά πράγματα ή να διαμαρτυρηθούμε για κάτι με το οποίο διαφωνούμε πρέπει να επιλέξουμε τους νομιμους τρόπους, τους οποίους έχει προβλέψει το σύστημα να οριοθετήσει μέσα σε ακίνδυνα για το ίδιο πλαίσια, και οι οποίοι δεν έχουν κανένα απολύτως αποτέλεσμα διότι δεν πιέζουν (ενοχλούν) κανένα. Δηλ. να στείλουμε γράμμα στον υπουργό και μετά να κάτσουμε σπίτι μας να περιμένουμε να κάνει τη μεταρρύθμιση που θέλουμε, ουάου, γαμάτο!
Τωρα για την ηθικη πλευρα του ζητηματος θα μιλησουμε πιο κατω αλλα ειναι αλλο θεμα απο τη νομιμοτητα.
>>2. Πώς μπορείτε να υπερασπιστείτε το δικαίωμά σας να κάνετε μάθημα
Για αυτο το μερος του κειμενου δεν εχω πραγματα να προσθεσω γιατι συμφωνω με την αποψη του γραφοντα. Όχι δηλαδή ότι το δικαίωμά μας να κάνουμε αυτά τα σκατομαθήματα που μας προσφέρουν για να γίνουμε πειθήνιο εργτικό δυναμικό είναι κανένα γαμάτο δικαίωμα που πρέπει να υπερασπιστούμε. Αλλά αντί για απλή γκρίνια, είναι μια περιγραφη τροπων να αυτοοργανωθουν τα ατομα και να περάσουν σε πράξη (μη σεβομενοι βεβαια την αποφαση μιας γενικης συνελευσης αλλα αυτο ειπαμε πιο κατω) και γενικα ειμαι υπερ της πρωτοβουλιας, δηλ ακόμα και αν διαφωνώ με το σκοπό που είναι το σπάσιμο της κατάληψης, συμφωνώ με την πρακτική της αυτοοργάνωσης. Ακομα και αν δεν ηθελα να σπασει η καταληψη, θα αντιμετωπιζα οποιαδηποτε ατομα (εκτος απο κομματικους τραμπουκους οποιουδηποτε χρωματος) επαιρναν την πρωτοβουλια να τη σπασουν με απολυτο σεβασμο, γιατι σεβομαι την πρωτοβουλια πολυ περισσοτερο απο το να καθεσαι στον καναπε σου και να παραπονιεσαι οτι «κανουν καταληψη και δε μας αφηνουν να κανουμε μαθημα». Αφηνεις αλλους να αποφασιζουν για σενα δηλαδη? Αυτοι που κανουν καταληψη παιρνουν μια πρωτοβουλια για καποιους λογους, ε παρε και συ μια αφου διαφωνεις.
>>Όταν λοιπόν εξηγήσετε ότι οι φοιτητές είναι αναρμόδιοι να αποφασίζουν ότι δεν θα
>>γίνει μάθημα, θα σας πουν ότι κάνετε λάθος και πως στην
>>τάδε διάταξη του τάδε κανονισμού αναφέρεται το αντίθετο.
Ναι μπορει να το πουν αυτο οσοι ειναι σε καποια παραταξη, γνωριζοντας βεβαια οτι λενε μαλακιες.
>>Όταν λοιπόν οι συμφοιτητές σας αποφασίσουν ή πρόκειται να αποφασίσουν
>>«κατάληψη», εξηγήστε τους ότι δεν έχουν την αρμοδιότητα να
>>αποφασίσουν κάτι τέτοιο
Ειπαμε, κατι μας ειπες. Το γνωριζουν ήδη οι καταληψιες. Αυτο δεν προκειται να αποτελεσει επιχειρημα που να τους πεισει.
>>Συχνά ερωτήματα
>>Ο σύλλογός μου λειτουργεί με δημοκρατικές διαδικασίες. Όσοι διαφωνούν ψηφίζουν
>>εναντίον, αλλά τελικά πλειοψήφισε η «κατάληψη». Δεν
>>πρέπει να σεβαστούμε αυτή την απόφαση;
>>Αν νομίζετε ότι το να γίνεται ψηφοφορία αρκεί για να ονομάσουμε μια διαδικασία
>>δημοκρατική, κάνετε λάθος.
κλπ κλπ. Στο συγκεκριμενο αμφισβητειται γενικα η γενικη συνελευση και οχι η καταληψη ειδικα, οποτε δεν αποτελει επιχειρημα κατα της καταληψης. Αν αμφισβητεις γενικα τον τροπο με τον οποιο διεξαγεται μια συνελευση και θεωρεις οτι δεν ειναι δημοκρατικος, τωρα το θυμηθηκες με την καταληψη? Τοσο καιρο δεν ειχες προβλημα?
Αλλα εστω οτι τωρα το θυμηθηκες (καθενας με τους ρυθμους του). Τοτε κανε κατι για να αλλαξει αυτο και να γινει η διαδικασια δημοκρατικη, και μετα με τη νεα διαδικασια με την οποια θα συμφωνεις κινησου εναντιον της καταληψης, μη χρησιμοποιεις ομως αυτο το επιχειρημα εναντιον της καταληψης. Αν δηλαδη αυτη η μη δημοκρατικη διαδικασια αποφασιζε οχι καταληψη, τοτε εισαι ενταξει με την αποφαση ακομα κ αν δεν ειναι δημοκρατικη διαδικασια? Τι ειναι αυτο, οπορτουνισμος? Αν εισαι οπορτουνιστης, τοτε μην το ριχνεις στην ιδεολογια, χρησιμοποιωντας αναλογα επιχειρηματα που δε σε εκφραζουν. Και μπορεις ανετα να καθεσαι να κλαιγεσαι απο μακρια οτι δεν ειναι δημοκρατικη η διαδικασια και εσυ δε συμφωνεις μαζι της, δεν ειναι κατι παρανομο να το κανεις αυτο, το σεβασμο μου ομως δεν τον κερδιζεις. Η κανε κατι για να αλλαξει, η σκασε με τη γκρινια, η πες «δε γουσταρω τη διαδικασια, αλλα ειμαι και πολυ τεμπελης/χεστης/αδιαφορος για να την αλλαξω».
>>Σύμφωνοι, οι «καταλήψεις» είναι παράνομες. Όμως μεγάλο μέρος της κοινωνικής
>>προόδου έχει έρθει από επαναστάσεις, και οι επαναστάσεις
>>είναι πάντα παράνομες. Αφού λοιπόν ο σύλλογός μου αποφάσισε να κάνει μια τέτοια
>>μικρή επανάσταση, δεν έχω την ηθική υποχρέωση να σεβαστώ την απόφασή του;
>>Πρέπει να διαλέξουμε:
>>Ή θα κάνουμε επανάσταση
>>Ή θα κάνουμε δημοκρατικές και νόμιμες διαδικασίες
>>Επανάσταση και δημοκρατία δύσκολα συμβαδίζουν. Αυτά τα πράγματα είναι αστεία.
>>Επανάσταση σημαίνει βία.
Σωστο στην πολιτικη βαση του το επιχειρημα περί επανάστασης και βίας (τωρα το τι σημαινει δημοκρατια ειναι αλλουνου παπα ευαγγελιο).
Τώρα βέβαια που κολλάει η ηθική υποχρέωση…
Πουθενά. Ο καθένας επιλέγει αυτό που θέλει και θεωρεί ηθικό. Η λέξη «ηθική υποχρέωση» μπηκε από το πουθενά και είναι αυτό που σας έλεγα στην αρχή ότι ο συγγραφέας χρησιμοποιεί γλωσσικά τεχνάσματα. Έβαλε μέσα το ρητορικό ερώτημα «έχω την ηθική υποχρέωση?» για να μπορέσει να απαντήσει μόνος του (φυσικά) «όχι, δεν έχεις την ηθική υποχρέωση». Κάτι μας είπες, και πάλι.
>>Αν δηλαδή γινόταν μια κατάληψη (άνευ εισαγωγικών), θα ήσουν υπέρ; Παρόλο που
>>θα ήταν παράνομη, βίαιη, και αντιδημοκρατική;
>>Αν γινόταν μαζική κατάληψη και συμφωνούσα με τα αιτήματα, και κατά τη γνώμη
>>μου τα αιτήματα ήταν τόσο σοβαρά ώστε να δικαιολογείται να
>>προβώ σε βίαιες και παράνομες πράξεις, τότε θα σκεφτόμουν σοβαρά το ενδεχόμενο
>>να συμμετάσχω στην κατάληψη. (…) Τελικά όμως οι
>>αρμόδιοι θα αναγκάζονταν να πάρουν σοβαρά τα πράγματα.
Να που ερχεται στα λογια μου. Στη συγκεκριμένη φάση λοιπόν, οι καταληψίες που προέβησαν σε αυτήν την πράξη, αυτό θεωρούν. Ότι τα αιτήματα είναι αρκετά σοβαρά ώστε να δικαιολογείται η πράξη αυτή. Τα αιτήματα βέβαια εννοείται ότι δεν προβλήθηκαν από τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν υπήρχαν. Όσο για το αν ήταν η κατάληψη μαζική, αυτό το ξέρουν όσοι συμμετείχαν, όχι όσοι βλέπαν από την τηλεόραση.
>>Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρότεινα εναλλακτικά μια κατάληψη της Πλατείας
>>Συντάγματος. Να κατασκηνώναμε δηλαδή εκεί και να μην
>>φεύγαμε, χωρίς όμως να παρεμποδίζουμε την κίνηση στους δρόμους ή στο μετρό. Με
>>αυτό τον τρόπο, και δεν θα καταπατούσαμε τα
>>δικαιώματα των συνανθρώπων μας (εκτός μόνο ότι θα βλάπταμε την αισθητική της
>>πλατείας), και η διαμαρτυρία μας θα γινόταν πιο αισθητή.
Πολυ αποτελεσματικη η ιδεα αυτη ως προς τον επικοινωνιακο της στοχο. Ελαχιστοποιειται η αποτελεσματικοτητα ως προς το «μεσο πιεσης» ομως. Επίσης η κατάληψη ενός πανεπιστημίου προσφέρει και κάποιες αλλες δυνατότητες στους καταληψίες (ας αναφέρω μόνο τη στέγαση για παράδειγμα), τις οποίες η πλατεία Συντάγματος δεν προσφέρει.
>>Ας αφήσουμε τα εισαγωγικά κατά μέρος, και ας πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους.
>>Ο σύλλογός μου αποφάσισε αποχή από τα μαθήματα
>>(πράγμα που είναι νόμιμο). Δεν πρέπει να σεβαστώ αυτή την απόφαση; Όταν η ΓΣΕΕ
>>αποφασίζει απεργία, δεν είναι υποχρεωμένοι οι
>>εργαζόμενοι να απεργήσουν;
>>Όχι! Κανείς δεν είναι ποτέ υποχρεωμένος να απεργήσει. Καθένας είναι ελεύθερος
>>(σύμφωνα με το νόμο και την ηθική) να αποφασίσει αν θα πάει στη δουλειά του ή όχι.
Οκ αυτο το σημειο με εξοργισε γιατι ειναι ενα πολυ φτηνο τρικακι χρησης της γλωσσας. Αρχικα μιλαει για σεβασμο (εσωτερικα κινουμενο) και μετα για υποχρεωση (εξωτερικη επιβολη) και μετα απανταει ΜΟΝΟ στο δευτερο, επομενως οχι στην ερωτηση που εθεσε! Προφανως και κανεις δεν ειναι υποχρεωμενος να κανει τιποτε και αποφασιζει παντοτε ζυγιζοντας τις θετικες και αρνητικες συνεπειες καθε πραξης του, ειτε μιλαμε για νομιμες ειτε για παρανομες πραξεις.
>>Αν αυτό που σας ανησυχεί είναι μήπως φάτε ξύλο ή μήπως στιγματιστείτε από τους
>>συμφοιτητές σας, αυτό είναι άλλο πράγμα. Ηθική
>>υποχρέωση να σεβαστείτε την αποχή δεν έχετε.
Δηλ το επιχειρημα ειναι «δε θα σεβαστω την αποφαση επειδη δεν εχω υποχρεωση»? Και αλλα πραγματα δεν εχεις υποχρεωση να κανεις, αλλα τα κανεις, και δη απο επιλογη, αρα δεν αποτελει πειστικο επιχειρημα. Αν θες τωρα να εξηγησεις τους λογους για τους οποιους δεν επιλεγεις να σεβαστεις την αποφαση, θα ηταν λιγο πιο αρτιο το κειμενο, η αλλιως μια απαντηση αντιστοιχη στην ερωτηση που τεθηκε, γιατι τωρα ειναι απλα ασχετη.
>>Αντί να μπούμε σε όλη αυτή τη διαδικασία μποϋκοταρίσματος της «κατάληψης»,
>>γιατί δεν έρχονται οι διαφωνούντες στη συνέλευση να ψηφίσουν,
>>για να λήξει εκεί το θέμα;
>>Δεν θα ήμουν διατεθειμμένος να δεχτώ απόφαση για «κατάληψη», ανεξαρτήτως του
>>αποτελέσματος της ψηφοφορίας. Έχω το νόμιμο και ηθικό δικαίωμα να πάω στο
>>μάθημα και καμιά πλειοψηφία δεν μπορεί να μου το στερήσει.
Εδω εχουμε αμφισβητηση της δημοκρατιας δηλαδη, η οποια βασιζεται στην αρχη της πλειοψηφιας. Φυσικα δεν μπορεις να χρησιμοποιεις το επιχειρημα οτι δε δεχεσαι μια καταληψη επειδη δεν ειναι δημοκρατικη (πραγμα που σημαινει οτι πιστευεις στις δημοκρατικες διαδικασιες και στα δημοκρατικα μεσα) και μετα να λες οτι δεν αναγνωριζεις μια αποφαση πλειοψηφιας (δηλ απαξιωνεις τη δημοκρατια στην οποια πριν λιγο πιστευες). Η πιστευεις στη δημοκρατια ως συστημα η οχι. Με την ιδια λογικη μπορω εγω να πω οτι εχω το νομιμο και ηθικο δικαιωμα πχ να θελω να ζω στην Ελλαδα αλλα να μην εχω πρωθυπουργο τον Καραμανλη πανω απο το κεφαλι μου, αλλα τι θα πω, οτι η πλειοψηφια που τον ψηφισε ερχεται σε αντιθεση με αυτο το νομιμο και ηθικο μου δικαιωμα και αρα ειναι παρανομος ο Καραμανλης? Για να μη μιλησω για το τι πλειοψηφια τον ψηφισε: 3.359.682 ψηφοι το 2004 (http://national04.ekloges.dolnet.gr/index.php?lang=en). Δηλαδη εχω για πρωθυπουργο μου ενα ατομο που ψηφισε περιπου το 1/3 των κατοικων της χωρας οπου ζω. Αυτη ειναι η πλειοψηφια που τον αποφασισε και πρεπει να σεβαστω? (στο ιδιο κλιμα αμφισβητησης του τροπου που διεξαγονται οι συνελυσεις). Η μηπως η πλειοψηφια ειναι τα 2/3 που ΔΕΝ τον ψηφισε? Δεν ακουσα ομως κανενα να διαμαρτυρεται για τον τροπο διεξαγωγης των εκλογων, τη δημοκρατικοτητα τους, την εγκυροτητα των αποτελεσματων τους και το κατα ποσον θα πρεπει να τα δεχτουμε.
Αν αμφισβητεις τη δημοκρατια ως συστημα, η τον τροπο που ασκειται, κανε το σε συνολικη βαση και οχι μονο οταν το αποτελεσμα δε σε συμφερει. (τροφη για σκεψη).
>>Αν λοιπόν ψήφιζα Α, η πλειοψηφία ψήφιζε Β, και μετά δεν αποδεχόμουν την
>>απόφαση, θα μπορούσε δικαίως κάποιος να με κατηγορήσει για
>>υποκρισία· από τη μια ψηφίζω, που σημαίνει πως αναγνωρίζω την εγκυρότητα της
>>ψηφοφορίας, και από την άλλη δεν αποδέχομαι το αποτέλεσμα.
Επιτέλους και κάτι σωστό. Επομενως ειτε καταληγεις να γκρινιαζεις απο μακρια οπως αναφερθηκε και πιο πανω, ειτε προχωρας σε πρωτοβουλιες για να αντιταχθεις στο αποτελεσμα μιας ψηφοφοριας την οποια εσυ δεν αναγνωριζεις, επειδη δεν πιστευεις στη δημοκρατια ως συστημα, η γιατι δεν πιστευεις οτι ο τροπος διεξαγωγης της ψηφοφοριας αυτης ειναι πιο δημοκρατικος απο την πρωτοβουλια σου.